Najważniejsze parametry tektury falistej i ich wpływ na charakter opakowań

Co to jest profil fali w tekturze falistej?

Profil fali to nic innego jak jej wielkość. Można ją określić dwoma wartościami - “h” i “t”. Wartość “h” - to wysokość pomiędzy najwyższym i najniższym punktem fali. Wartość “t” - to odległość między dwoma kolejnymi, najwyższymi punktami fali. Profil fali decyduje o grubości tektury falistej. W nomenklaturze europejskiej FEFCO, wyróżnia się następujące, najpopularniejsze oznaczenia poszczególnych profili fal tektury falistej:

• F - między 0,7mm a 0,8mm
• E - między 1,2mm a 1,6mm
• B - między 2,3mm a 2,8mm
• C - między 3,4mm a 4,0mm       
• EB – miedzy 4,4mm a 4,8mm
• BC – miedzy 5,8 do 7,0mm

Najbardziej rozpowszechnione w Polsce są tektury o profilu fali “B” i stanowią około 50% produkcji. W przypadku tektur wielowarstwowych, mogą występować kombinacje różnych profili fal.

Wpływ profilu fali na charakter opakowania

Dystans między warstwami płaskimi wpływa generalnie na sztywność i dystrybucję naprężeń. Im wyższy profil fali tym dystans większy a tektura sztywniejsza. Oczywiście zależności te podlegają ogromnej ilości kombinacji i wariantów związanych z pozostałymi parametrami.

Co to jest warstwowość tektury falistej?

Warstwowość tektury falistej to stopień skomplikowania jej struktury, uzyskiwany poprzez ilość zastosowanych naprzemiennie warstw płaskich i falowanych. Podstawowym układem jest tektura dwu-warstwowa, w której do jednej warstwy pofalowanej (fulting), dołączona jest jedna warstwa płaska (linear). Poprzez dodawanie kolejnych warstw w określonych konfiguracjach, uzyskuje się tektury wielowarstwowe. Oto najbardziej rozpowszechnione z nich:

• tektura trzywarstwowa – posiada dwa linery i jeden fluting pomiędzy nimi. Jest najpopularniejszym i najchętniej wybieranym typem tektury falistej wielowarstwowej;
• tektura pięciowarstwowa - posiada trzy linery i dwa flutingi. Najpopularniejsze kombinacje profili fal to B+C oraz B+E;   
• tektura siedmiowarstwowa, tzw. „ciężka” - ma aż trzy warstwy flutingu i cztery linery.

Wpływ ilości warstw na charakter i przeznaczenie opakowania

Grubość tektury wpływa na ogólną wytrzymałość opakowań - oczywiście w relacji z pozostałymi parametrami. Ma ona także wpływ na efektywność transportową i logistyczną - grubsza tektura to większa objętość. Dlatego ważne jest, aby ilość warstw tektury była dobrze skorelowana z przeznaczeniem opakowania:

• tektura dwuwarstwowa - służy do owijania wrażliwych na uszkodzenie przedmiotów, jej transport i przechowywanie odbywa się w belach;
• tektura trzywarstwowa - ma szerokie spektrum zastosowań, jest niezwykle uniwersalna, jej największą zaletą oprócz wspomnianej wszechstronności, będzie doskonała relacja ceny i jakości;
• tektura pięciowarstwowa - sprawdzi się tam, gdzie wymagane są duże wytrzymałości (ciężkie produkty, wysoko piętrowane palety - np. owoce i warzywa, produkty wymagające amortyzacji np. butelki, przedmioty wrażliwe na stłuczenie, elektronika);
• tektura siedmiowarstwowa - ma zastosowanie w przemyśle, motoryzacji, w czasie transportu ciężkich urządzeń, maszyn, szczególnie w formie opakowań wielkogabarytowych.

Co to jest gramatura tektury falistej?

Żeby wyjaśnić czym jest gramatura tektury falistej, trzeba wyjaśnić czym jest gramatura papieru. Mówiąc najprościej jest to oznaczenie jego gęstości, której miarą będzie zawsze stosunek gramów na metr kwadratowy - Xg/m2. W codziennej praktyce kartka papieru o gramaturze 80g/m2 będzie lżejsza, cieńsza i mniej sztywna niż taka sama kartka z papieru o gramaturze 120g/m2. Gramatura jest parametrem papieru wpływającym przede wszystkim na jego grubość i w konsekwencji na sztywność.  

Gramatura tektury będzie sumą gramatur poszczególnych warstw papierowych użytych do jej produkcji.

Zakres gramatur poszczególnych warstw może być bardzo szeroki. Gramatura linerów makulaturowych waha się od 60 do 160g/m2, linerów typu Kraft może sięgać nawet 400 g/m2.  

Wpływ gramatury tektury falistej na charakter opakowań

Gramatura papieru będzie zawsze decydowała o jego grubości, a ta z kolei, o sztywności, ponieważ w świecie papieru wartości te są ze sobą ściśle skorelowane. Analogicznie - wyższa gramatura papieru - to wyższa gramatura tektury, a co za tym idzie, większa jej grubość i sztywność. Ale tu pojawia się parametr dodatkowy - tektury faliste o wyższej gramaturze mają lepsze właściwości amortyzujące. Gramatura w sposób liniowy przekłada się na parametr ECT, jeden z kluczowych w dziedzinie opakowań tekturowych. Określa on wytrzymałość na nacisk statyczny w pionowym przebiegu fali.

Czym jest rodzaj papieru?

Ilość papierów i jego odmian jest ogromna. Ale to dopiero początek zawiłości z tym związanych, ponieważ każdy papier ma swoje odmiany i klasy jakościowe. Do tego dochodzą względy związane ze sposobem i technologią jego produkcji oraz źrodłem surowca podstawowego - czyli włókien celulozowych. Generalnie można przyjąć, że rodzaj papieru, istotny z punktu widzenia produkcji tektury, określa zawartość włókien pierwotnych pochodzących z drewna i stopień ich przetworzenia. Wyróżniamy cztery zasadnicze grupy papierów:

• wyprodukowane z surowca pierwotnego,
• wyprodukowane z recyklatu (z makulatury) z dodatkiem surowca pierwotnego,
• wyprodukowane jako kompozyty warstwowe z recyklatu i surowca pierwotnego,
• wyprodukowane z wielokrotnego recyklatu i uszlachetniane w procesie chemicznym.

Wpływ rodzaju papieru na charakter opakowań z tektury falistej

Papierami najwyższej jakości są te, wyprodukowane całkowicie lub cześciowo z surowca naturalnego. To papiery o bardzo wysokich parametrach wytrzymałościowych i fizycznych. Im większa zawartość surowca wtórnego, tym jakość papieru i jego parametrów niższa. Dokładnie opisujemy zagadnienie jakości i typów papieru w naszym artykule “Typy i zastosowania papieru w produkcji tektury”.

Jednak z punktu widzenia produkcji tektury, jakość papieru jest postrzegana w inny sposób. Współczesna technologia produkcji papieru umożliwia kompensowanie różnego rodzaju niedostatków. Dodatkowo - tektura falista jest z założenia materiałem kompozytowym, łączącym różne warstwy o różnych cechach i parametrach. Jakość tektury jest sumą jej komponentów a ich zestawianie podyktowane jest optymalnym doborem z punktu widzenia potrzeb i funkcji.

Łącząc papiery o najwyższych parametrach niekoniecznie uzyska się idealną tekturę. I odwrotnie, z papierów o różnej jakości i parametrach, można uzyskać absolutnie doskonały materiał opakowaniowy.

Wpływ parametrów tektury na finalne opakowanie

Dobierając tekturę falistą do produkcji opakowania powinno się uwzględnić jej wszystkie 4 główne parametry – profil fali, warstwowość, gramaturę i rodzaj papieru. Każdy z nich będzie miał wpływ na jakość, trwałość i wytrzymałość w kontekście funkcji oraz przeznaczenia opakowania. Jednak nie należy rozpatrywać tych parametrów osobno i w izolacji, a raczej, jako sumę zależności pomiędzy nimi. To właśnie dobrze przemyślane i uwzględnione zależności między poszczególnymi cechami i parametrami warstw papieru w tekturze, decydują o realnej i funkcjonalnej jakości opakowania.

Tam gdzie wymagana jest duża amortyzacja, niezbędna będzie tektura gruba, ale o niższej gramaturze. Kiedy potrzebujemy wysokiej wytrzymałości na nacisk, należy zacząć od tektur o trzech warstwach i wyższych gramaturach. Jeśli wysokie BCT będzie kluczowym wymogiem stawianym przed opakowaniem - najkorzystniejsze będzie użycie tektury pięciowarstwowej. Jeżeli najważniejsza będzie odporność na przebicie lub przedarcie, powinno się rozważyć zastosowanie papierów typu Kraft.  

Optymalny dobór tektury do opakowania i jego funkcji to zadanie dosyć skomplikowane, każdy przypadek należy rozważyć indywidualnie, a opracowane rozwiązanie powinno być przetestowane. Tylko w ten sposób można zweryfikować w praktyce założenia i obliczenia, przed wyprodukowaniem finalnej partii opakowań i wprowadzeniem jej w życie.