Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową
Bezpieczne zakupy
Idosell security badge

Tektura falista i opakowania tekturowe a zrównoważony rozwój

2023-01-27
Ekologia i papier - bo przecież tektura falista to nic innego jak odpowiednio ukształtowany papier - w powszechnej opinii są niemalże synonimami. Rzeczywistość nie jest jednak tak prosta. Papier jest materiałem - można powiedzieć, ekologicznie pozytywnym, przede wszystkim ze względu na wysoką podatność recyklingową i znikomą szkodliwość w procesie rozpadu biologicznego. Nie można jednak zapominać, że jego produkcja nie jest całkowicie obojętna z punktu widzenia ekologii; a już na pewno nie jest taka z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju.Tektura falista i opakowania tekturowe a zrównoważony rozwój

Ekologia i papier - bo przecież tektura falista to nic innego jak odpowiednio ukształtowany papier - w powszechnej opinii są niemalże synonimami. Rzeczywistość nie jest jednak tak prosta. Papier jest materiałem - można powiedzieć, ekologicznie pozytywnym, przede wszystkim ze względu na wysoką podatność recyklingową i znikomą szkodliwość w procesie rozpadu biologicznego. Nie można jednak zapominać, że jego produkcja nie jest całkowicie obojętna z punktu widzenia ekologii; a już na pewno nie jest taka z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju. 

W poniższym tekście postaramy się wyjaśnić, na czym polega ekologicznie pozytywny potencjał tektury falistej jako materiału do produkcji opakowań oraz jak należy do niego podchodzić, aby była ona realnym elementem ekologicznego podejścia i nie kłócił się z zasadami zrównoważonego rozwoju.  

Spis treści:

  1. Co to jest zrównoważony rozwój i co ma wspólnego z ekologią?
  2. Czy tektura falista jest ekologiczna?
  3. Biodegradacja oraz recykling tektury falistej i opakowań kartonowych
  4. Optymalizacja jako czynnik wspierający ekologiczną przyjazność tektury falistej
  5. Racjonalne wykorzystanie i użycie materiału
  6. Przemyślane podejście do projektowania opakowań tekturowych

Co to jest zrównoważony rozwój i co ma wspólnego z ekologią?

Rozwój zrównoważony jest jednym z najważniejszych trendów współczesnej ekonomii. Jego najważniejszym założeniem jest przemyślane korzystanie z zasobów, tak aby wystarczyły one do budowania dobrobytu obecnego pokolenia, ale też mogły zaspokajać potrzeby ludzi w przyszłości. Nie chodzi tu o popadanie w skrajności, ale o racjonalne ograniczenie nieodwracalnego zużywania surowców i zasobów naturalnych oraz eliminowanie z produkcji i przetwórstwa materiałów niebezpiecznych, toksycznych czy takich, które nie podlegają recyklingowi. Racjonalne i świadome podejście do ekologii jest elementem zrównoważonego rozwoju.    

Czy tektura falista jest ekologiczna?

Produkcja papieru - podstawowego materiału do wytwarzania tektury litej i falistej, nie jest w 100% ekologiczna. Przede wszystkim ze względu na zużywanie zasobów naturalnych jakim są lasy. Są one w pewnej mierze odnawialne, ale przemysłowa rekultywacja naturalnych lasów wymaga czasu. Są to również procesy zużywające ogromne ilości wody i zasobów mineralnych gleb. Sztuczne zalesianie przysparza także wiele komplikacji i zaburzeń w naturalnych ekosystemach.

Sam proces przemysłowy produkcji papieru również nie jest neutralny ekologicznie. Przede wszystkim ze względu na zużycie wody, stosowanie chemikaliów oraz produkcję toksycznych ścieków wymagających skomplikowanej utylizacji i oczyszczania, które są procesami energochłonnymi.

Dlaczego więc papier uznawany jest za materiał "eko"? Przede wszystkim ze względu na znikomą szkodliwość biologiczną już wyprodukowanego papieru i fakt, że jest on doskonałym surowcem wtórnym. 

Biodegradacja oraz recykling tektury falistej i opakowań kartonowych

Tektura falista może być wykonana z makulatury, czyli z przetworzonego papieru w procesie recyclingu. Z kolei opakowania z tektury falistej nadają się w 100 % do ponownego przetworzenia, spełniając w pełni założenia gospodarki obiegu zamkniętego. W przypadku gdy opakowania tekturowe nie trafiają do obiegu recycling-owego tylko na wysypiska śmieci - ulegają procesowi biodegradacji w stosunkowo krótkim czasie. Główne składniki papieru czyli skrobia i celuloza są w pełni biodegradowalne i kompostowalne.

Optymalizacja jako czynnik wspierający ekologiczną przyjazność tektury falistej

Produkcja papieru nie jest ekologiczna ale wyprodukowany papier jako tworzywo poddane recyclingowi jest jak najbardziej ekologiczne i sprzyja zrównoważonemu rozwojowi. Aby całość rzeczywiście ułożyła się w ekologicznie pozytywną układankę, potrzebny jest dodatkowy element - optymalizacja, czyli możliwie najlepsze gospodarowanie już wytworzonym papierem. W przypadku produkcji opakowań z tektury falistej, optymalizacja polega na jej sensownym i racjonalnym użyciu. Dzięki swoim niezwykłym właściwościom związanym z podatnością na formowanie, papier i wytwarzana z niego tektura doskonale się do tego nadają.  

Racjonalne wykorzystanie i użycie materiału

Tektura falista jest materiałem pochodzenia organicznego. Mimo, że do jej produkcji używa się ponad 90% makulatury to nadal 10% surowca pochodzi z natury - ze ściętych drzew. Im lepiej, świadomiej i rozważniej korzystamy z surowca, tym w mniejszym stopniu uszczuplamy zasoby naturalne. Jednym z najskuteczniejszych sposobów optymalizacji zużycia tektury jest unikanie tzw. przewymiarowania. Co to znaczy?

Podstawową funkcją opakowania zbiorczego jest zabezpieczenie produktu w całym łańcuchu logistycznym. Projektanci i producenci opakowań często niepotrzebnie zwiększają gramatury i rozmiary opakowań aby - mówiąc kolokwialnie  “mieć spokój” i pewność, że opakowanie spełni tę funkcję. Robią więc opakowania “pancerne”, na wyrost. 

Jednak wzrost cen papieru i ograniczenia dostępności związane z przerwaniem łańcuchów dostaw w dobie pandemii oraz wymogi związane ze zrównoważonym rozwojem, zmieniają tę sytuację. 

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, wyraźnie nakazuje producentom optymalny dóbr i racjonalne używanie materiałów opakowaniowych. Określa także zasadnicze wymogi dotyczące składu opakowań, oraz ich przydatności do wielokrotnego użytku, odzysku i recyclingu: 

“ - Opakowania są wytwarzane w sposób zapewniający ograniczenie ich objętości i masy do niezbędnych wielkości minimalnych, jakie utrzymają wymagany poziom bezpieczeństwa, higieny i akceptacji dla opakowanego wyrobu i dla konsumenta.”

Trend z minimalizacją zużycia materiałów w celu bezpiecznej i skutecznej dystrybucji dóbr na rynku jest bardzo widoczny i narasta. Wypiera on dotychczasowe podejście “przewymiarowujące”. Dyktuje to sytuacja na świecie, ekonomia oraz ekologia jako część systemu zrównoważonego rozwoju. W ślad za tymi zmianami po stronie producentów musi podążać zmiana świadomości po stronie konsumentów. Oczywiście bezpieczeństwo towaru w łańcuchu logistycznym pozostaje niezmiennym i koniecznym warunkiem. Jak zatem zmienić przyzwyczajenie i mentalność polegające na przekonaniu, że bezpiecznie znaczy grubo, dużo i “pancernie”?   

Przemyślane podejście do projektowania opakowań tekturowych

Opakowania z tektury falistej, z uwagi na bardzo dużą różnorodność form konstrukcyjnych, powinny być analizowane pod kątem projektowania bardzo szczegółowo. Wybór optymalnej formy opakowania pod względem zużycia surowca nie jest łatwy, a błędy popełnione na etapie rozwoju produktu są trudne do naprawienia, ze względu na proces technologiczny. Pod daną konstrukcję opakowania projektuje się całą linię technologiczną. Decyzja o finalnej formie opakowania musi być zawsze podjęta w oparciu o analizę wytrzymałościową. 

Wytrzymałość jest tą cechą opakowania, która ma kluczowe znaczenie, nie tylko z punktu widzenia inżynieryjnego i konstrukcyjnego, ale przede wszystkim, ze względów podyktowanych rygorami kategorii i branży opakowaniowej. Zapewnienie bezpieczeństwa towarom w czasie procesu logistycznego jest warunkiem koniecznym i niezbędnym. 

Reasumując – dobierając opakowanie do określonego produktu, należy opracować konstrukcję obliczoną pod kątem sił i niebezpiecznych czynników, mogących wystąpić i oddziaływać na opakowanie w określonym łańcuchu dostaw. Konstrukcja powinna zabezpieczyć towar a jednocześnie zużyć w tym celu możliwe minimum materiału. Oczywiście uwzględniwszy maksymalne wykorzystanie materiału biodegradowalnego lub podlegającego recyclingowi. 

Takie podejście sprawia, że cała branża związana z produkcją opakowań wykonanych z tektury falistej rzeczywiście może zasługiwać na miano branży ekologicznej i wspierającej zrównoważony rozwój. 

pixel